خلاصه ای از مقاله ی تاثیر 12 هفته تمرین ترکیبی پودر اسپیرولینا بر آیریزین و برخی شاخص های ترکیب بدن مردان چاق
طی چند دهه گذشته چاقی به یک اپیدمی اصلی و مهم در جهان تبدیل شده و شیوع آن به طور چشمگیري از نیمه صده بیستم افزایش یافته است. به طوريکه چاقی و اضافه وزن از بزرگترین چالش هاي بهداشت عمومی در صده حاضر است و بخش سلامت بیشتر کشورهاي دنیا درگیر مسائل و عوارض ناشی از بروز فزاینده چاقی اند. بافت چربی به عنوان عامل به وجودآورنده چاقی از دو نوع که عملکردي مجزا تشکیل شده است.
بافت چربی سفید که نقش محل ذخیره انرژي است و بافت چربی قهوهاي گرمازایی (تبدیل انرژي شیمیایی به انرژي حرارتی) دارد ازاین رو به نظر میرسد کاستن از چربی سفید که یک عامل خطرزا در بیشتر بیماريها به حساب میآید و افزایش چربی قهوه اي، از روشهاي مؤثر در جلوگیري از برخی بیماريهاي متابولیک یا قلبی- عروقی است. سازوکار مولکولی تبدیل بافت چربی سفید به قهوه اي، افزایش گرمازایی و در نهایت کاهش وزن از طرف بوستروم و همکاران (2012) گزارش شده است.
این پژوهشگران عامل اصلی این پدیده را، پپتیدي به نام آیریزین که از بافت عضله ترشح میشود، معرفی کردند یکی از راهکارهاي مناسب براي کنترل وزن و چاقی تمرینات منظم ورزشی و بهره مندي از مکملهاي ضداکسایشی است. یکی از راهکارهاي مطلوب براي محافظت در مقابل تأثیر منفی فشار اکسایشی ناشی از چاقی و همچنین بهبودي شاخص هاي ترکیب بدنی، پیشگیري از اضافه وزن و چاقی استفاده از مکملهاي گیاهی است.
یکی از این مکملهاي گیاهی اسپیرولینا است که نقش آنتی اکسیدانی دارد و داراي مواد مغذي مانند فیکوسیانین، کلروفیل، پلی ساکاریدها و سولفولیپیدهاست که سبب افزایش انرژي در بدن میشوند و داراي عناصر طبیعی، پروتئین باکیفیت بالا، سرشار از اسیدهاي چرب ضروري، مواد معدنی، داراي قابلیت هضم و جذب بالایی است و فواید زیادي در افراد مبتلا به بیماريهاي قلبی- عروقی دارد و به عنوان مکمل غذایی مناسب مطرح شده است.
هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر 12 هفته تمرین ترکیبی و مکمل اسپیرولینا بر آیریزین ، α1-PGC و برخی شاخصهاي ترکیب بدنی مردان چاق بود. به روش تصادفی ساده در چهار گروه 15 نفري؛ تمرین ترکیبی+ اسپیرولینا، تمرین ترکیبی+ دارونما، اسپیرولینا و گروه کنترل تقسیم شدند. پروتکل تمرین ترکیبی پودر اسپیرولینا از تمرینات هوازي (استقامتی) و تمرینات مقاومتی به مدت 12 هفته، هر هفته 3 جلسه و هر جلسه به مدت 60 دقیقه بود. گروه هاي تمرینی و اسپیرولینا به ترتیب روزانه دو عدد کپسول 500 میلی گرمی اسپیرولینا و دارونما مصرف کردند.
داده ها با استفاده از نرمافزار SPSS نسخه 24 و آزمونهاي آماري شاپیرو-ویلک، لوین و آنالیز واریانس یک راهه تجزیه وتحلیل شد. بر همین اساس مقادیر پلاسمایی آیریزین و α1-PGC، WHR و BMI بین گروههاي تمرین+اسپیرولینا و تمرین+دارونما و همچنین مقادیر وزن بدن براي گروههاي تمرین+اسپیرولینا، تمرین+دارونما و اسپیرولینا تفاوت معناداري نشان داد. تمرین مقاومتی منظم توأم با مصرف مکمل اسپیرولینا بر افراد داراي اضافه وزن و چاق بررسی شد و نتایج نشان داد افراد چاقی که از مکمل اسپیرولینا استفاده میکردند زمان رسیدگی به خستگی و شروع انباشت لاکتات خون با تأخیر انجام میگیرد و عملکرد رو به بهبود است .
تاثیر مکمل اسپیرولینا
بنابراین با توجه به پژوهشهاي صورت گرفته به نظر میرسد مکمل اسپیرولینا بر ترکیب بدن و عوامل آمادگی جسمانی افراد داراي اضافه وزن و چاق اثرگذار باشد. همچنین مشخص شده است اسپیرولینا در سوخت وساز لیپیدها نقش دارد و از تجمع با توجه به موارد لیپیدهاي کبدي جلوگیري میکند ذکرشده، به نظر میرسد مکمل یاري اسپیرولینا همراه با تمرینات ترکیبی ممکن است موجب اثر هم افزایی در اثر کاهش چاقی شوند. مصرف مکمل اسپیرولینا بر شاخص هاي استرس اکسیداتیو در مردان چاق غیرفعال را بررسی کردند و به این نتیجه رسیدند که تمرین فزاینده وامانده ساز به طور معناداري موجب افزایش میزان مالون دي آلدهید، سوپراکسید دیسموتاز، گلوتاتیون پراکسیداز و کالاتاز و مکمل اسپیرولینا سبب کاهش معنادار آنها و افزایش ظرفیت تام آنتی اکسیدان شد.
بنابراین به نظر میرسد مکمل اسپیرولینا در مردان چاق میتواند از آسیب اکسایشی ناشی از رادیکال آزاد و همچنین تمرین فزاینده پیشگیري کند. یافته هاي پژوهش مذکور با نتایج پژوهش حاضر هم سو است. احتمالاً اثر آنتی اکسیدانی موجود در اسپیرولینا، که نقش تعادل در فشار اکسایشی دارد، در تعامل با تمرین مقاومتی بهتر از آثار تمرین به تنهایی (در کاهش شاخصهاي ترکیب بدنی) عمل میکند. بنابراین با توجه به یافته هاي پژوهش حاضر مکمل اسپیرولینا بر ترکیب بدنی افراد چاق تأثیر دارد و به کاهش چربی احشایی کمک میکند که این موضوع میتواند نوآوري بین رشته اي در علوم پزشکی و علوم ورزشی در جهت کنترل وزن و جلوگیري از عوارض چاقی به خصوص بیماريهاي قلبی- عروقی باشد.
از جمله محدودیت هاي پژوهش حاضر ناتوانی محقق در کنترل ژنتیک، نوع چاقی آزمودنی ها، کنترل حالات روحی و روانی و فعالیتهاي روانه آنان بود. یافته هاي پژوهش حاضر نشان داد یک دوره تمرین ترکیبی و مکمل اسپیرولینا در مردان چاق، علاوه بر کاهش وزن و شاخص توده بدنی، میتواند از طریق افزایش معنادار آیریزین و α1-PGC، روشی بسیار ارزشمند و مفید در راستاي پیشگیري و کاهش چاقی و ارتقاي سلامت مردان باشد.
